Bloody crisis
Door: Roos Kroeders
Blijf op de hoogte en volg Roos
14 Juni 2014 | Tanzania, Mwanza
hallo allemaal,
Mijn excuses voor de de lange kliffhanger… Voor mij is het ook een behoorlijke vrije val geworden..Waar had ik jullie achtergelaten…In het ziekenhuis.
De eerste 3 weken in Sumve hospital ben ik werkzaam geweest op de Male ward onder dr Lutacho. Echter heb ik van deze dokter weinig gezien buiten zijn meervoudige ondervraging naar mijn burgelijke status. Nu mag ik mezelf nog gelukkig prijven want de patienten hebben hem nog minder gezien en er voor hen zijn waarschijnelijk minder koeien geboden.
Echter laat het niet misverstand niet ontstaan dat hier geen goede zorg geleverd wordt. Voor de medici onder jullie om maar even kort te omschrijven wat de beperkingen hier zijn; enkel X-ray, BSE, glucose, Hb en testen voor tropische ziektes zijn hier mogelijk. Geen echografie, geen CT, geen volledig bloedbeeld/CRP/Leverfunctie….Het kennis niveau met betrekking tot lichamelijk onderzoek en tropische ziektes compenseert hier flink in. Zo kan ik nog verder opnoemen dat de meeste patienten hier per twee een bed delen en dat er geen stromend water op de afdeling is. Maar het misstaat het ziekenhuis om op te noemen wat het allemaal mist. Ik wil eerder beschrijven wat het wel heeft. Met zeer beperkte middelen zijn ze instaat een hoeveelheid van 200 patienten met 5 artsen op te nemen, te diagnosticeren en te behandelen. Ik sta versteld van de brede en diepgaande kennis van de meeste artsen hier en leer hier heel veel. Het is bewonderswaardig om te zien dat het leven van een vrouw met een extra-uteriene zwangerschap gered wordt doordat ze midden in de nacht bloed collecteren bij de studentnurses en haar zonder stroom opereren.
Echter ook al heb je alle welwillendheid van zeer begaafde mensen het overkomt je toch dat je in surrealistische situaties komt..
In mijn laatste week in de Male ward was er een jongentje van 13 jaar opgenomen. Hij had een anemie en een vergrote milt. Hij was meermaals binnen gekomen voor een bloedtransfusie. Tijdens de middag ging hij fors achteruit. Zijn bloeddruk daalde en hij werd suffer. Hij moest nog een tweede zak bloed krijgen. Deze werd aan zijn infuus gehangen. Echter liet zijn toestand het niet toe in dit perifere ziekenhuis te blijven, hij moest worden doorverwezen naar een secundair ziekenhuis in Mwanza, 2 uur rijden van Sumve met de verdenking leukemia. De chaos begon. Er moest een ambulance komen, nadat de familie geld had ingezameld. Ondertussen liep ik met Maarten (co-assistant uit Nijmegen) naar de patient toe. Zijn infuus met bloed liep niet. Ik vroeg de verpleegkundige om dit goed aan teleggen. Het ging niet bepaald met haast gepaard. Plots werd de patient van zijn bed gelicht en richting de uitgang getild…Zonder zijn bloedtransfusie. Het was belangrijker dat hij naar Bugando ging dan deze bloedtransfusie te krijgen….Maar dit jongentje zou het waarschijnelijk niet halen zonder gevuld te worden en zonder dit bloed. In de ambulance kan je makkelijk die zak met bloed geven. Ze stemde in en vonden dat ik gelijk had…Maar toen ik me tot de desbetreffende verpleegkundige richtten kreeg ik als antwoord, dat ze heb bloed had weggegooid….Ik vond het op dat moment heel moeilijk mijn emoties te controleren. Het is een heel andere cultuur, uitgesproken emoties als boosheid en teleurstellling heb ik nog niet gezien en ik weet niet hoe deze hier ervaren zouden worden. Maar ik heb op mijn tanden moeten bijten…dit jongentje had dit bloed ontzettend nodig, en het was nergens voor nodig om bloed (wat hier al schaars is) weg te gooien. Er is dus soms niet alleen schaarste in materiaal maar in sommige gevallen ook verschil in mentaliteit.
Momenteel zit ik op de kinderafdeling. Daar zijn op het moment rond de 80 kinderen opgenomen. Ik ondersteun en begeleidt nu het project wat Maarten en Lieke voor ondervoede kinderen hebben opgezet. Het project zit ontzettend goed in mekaar en een hoop van de marasmus en kwashiorkor kinderen komen goed aan. Echter met 80 gillende en huilende kinderen om je heen en enkel swahilisch sprekende patienten, vind ik het soms toch moeilijk frustatie van me af te slaan. Ik verdrink in het aantal patient en vaak is er geen andere arts te bekennen. Het overzicht is niet te bewaren. En helaas zijn ere en hoop ernstig zieke kinderen. Mij is verteld dat moeders hier in Tanzania zich niet hechten aan hun kinderen tot ze 2 jaar zijn, omdat het meerendeel voor die tijd overlijdt. Misschien is dit mijn te westerse blik maar ik zou al aan ze gehecht zijn na 1 dag. Als zo een klein drummeltje zich met zijn vieze handjes aan mijn witte jas vastklampt en zijn bambi oogjes naar de grote mzungu opkijkt, kan ik me moeilijk voorstellen dat zijn mama geen intens verdriet zou hebben zonder hem. Echter ben ik hier niet opgegroeid en woon ik hier pas 3 weken. En heb ik misschien de luxe om deze gevoelens toe te laten, in tegenstelling tot de populatie hier.
Mijn westerse blik vertroebelt soms het zicht op wat er echt gebeurt en hoe je hier moet werken. Hier wordt je als zorgverlener gezien als de persoon die eventueel nog wat kan doen, het is mooi meegenomen dat de dokter er toevallig is en je dan ook wil helpen. In tegenstelling tot in Nederland waar de zorgverlener ongeveer schuldig wordt bevonden aan het ziek zijn van de patient en als de zorgverlener je niet beter maakt dan komt hij voor het gerecht. Beide niet echt veilige werksferen lijkt me. Wat normaal is, is enkel afhankelijk waar je toevallig geboren bent.
Laat ik op een wat vrolijkere nood van jullie afscheid nemen, anders doen jullie vannacht geen oog dicht. Mijn safari van afgelopen week was prachtig en een waar spectakel..Ik ben namelijk met mijn kleine neusje recht in de boter gevallen. Zo heb ik op de Serengeti de migration gescoord met daarbij komend alle wilde dieren. Jullie kunnen je wel voorstellen, wilde dieren en Roos er is vast weer wat levensbedreigend gebeurd. Correct, maar dit keer ga ik direct naar koning vn het dierenrijk. Ik ben zowaar in een frontale aanvaring met een leeuw gekomen…We reden met onze jeep de weg af richting twee mannelijke leeuwen die in het gras lagen, de vrouwelijke leeuwinnen waren 100 m verder begonnen aan een hunt. In andere woorden dit waren hongerige en bloeddorstige leeuwen, die mij waarschijnelijk zien als smeuig vlaams frietje. Onze driver was iets te enthousiast en 2 m voor de leeuw kwamen we abrupt tot stilstand omdat er een ontzetten diep gat in de grond zat. Daar sta je dan lekker, op 2m van twee hongerige leeuwen…En je weet hoe chagerijnig mannen worden als ze honger hebben. Toch moest onze driver uit de auto om te kijken of de band lek was. Ik kreeg natuurlijk per acuut last van hartkloppingen. Maar blijkbaar houden ze niet van donkere chocolade want er werd niet gehapt naar onze driver. De band was O.K. De motor draaide op volle touren om onze uit deze benarde situatie te krijgen..En toen gebeurde het…tot overmaat van ramp sprong er een sprinkhaan, formaat tennisbal in onze jeep. De dood was nabij..ik was er zeker van. Maar ik stel jullie niet teleur en ik heb mijn held schoenen aan gedaan. Dit monsterlijke insect heb ik met mijn blote pootjes opgepakt en naar buiten gegooit. Precies in de richting van onze bloeddorstige vrienden. Helaas waren de leeuwen strenge vegatariers en waren ze niet al te tevreden over mijn opoffering van de sprinkhaan. Er volgde een stevige brul richting mij…gelukkig schoot op dat moment de jeep weer in beweging en sjeesde we de Serengeti uit. Er is gelukkig ook niet gepeuzeld aan de witte chocolade!
Een update over alle levensbedreigende situaties en dieren encounters volgt snel…
Kwaheri
Mijn excuses voor de de lange kliffhanger… Voor mij is het ook een behoorlijke vrije val geworden..Waar had ik jullie achtergelaten…In het ziekenhuis.
De eerste 3 weken in Sumve hospital ben ik werkzaam geweest op de Male ward onder dr Lutacho. Echter heb ik van deze dokter weinig gezien buiten zijn meervoudige ondervraging naar mijn burgelijke status. Nu mag ik mezelf nog gelukkig prijven want de patienten hebben hem nog minder gezien en er voor hen zijn waarschijnelijk minder koeien geboden.
Echter laat het niet misverstand niet ontstaan dat hier geen goede zorg geleverd wordt. Voor de medici onder jullie om maar even kort te omschrijven wat de beperkingen hier zijn; enkel X-ray, BSE, glucose, Hb en testen voor tropische ziektes zijn hier mogelijk. Geen echografie, geen CT, geen volledig bloedbeeld/CRP/Leverfunctie….Het kennis niveau met betrekking tot lichamelijk onderzoek en tropische ziektes compenseert hier flink in. Zo kan ik nog verder opnoemen dat de meeste patienten hier per twee een bed delen en dat er geen stromend water op de afdeling is. Maar het misstaat het ziekenhuis om op te noemen wat het allemaal mist. Ik wil eerder beschrijven wat het wel heeft. Met zeer beperkte middelen zijn ze instaat een hoeveelheid van 200 patienten met 5 artsen op te nemen, te diagnosticeren en te behandelen. Ik sta versteld van de brede en diepgaande kennis van de meeste artsen hier en leer hier heel veel. Het is bewonderswaardig om te zien dat het leven van een vrouw met een extra-uteriene zwangerschap gered wordt doordat ze midden in de nacht bloed collecteren bij de studentnurses en haar zonder stroom opereren.
Echter ook al heb je alle welwillendheid van zeer begaafde mensen het overkomt je toch dat je in surrealistische situaties komt..
In mijn laatste week in de Male ward was er een jongentje van 13 jaar opgenomen. Hij had een anemie en een vergrote milt. Hij was meermaals binnen gekomen voor een bloedtransfusie. Tijdens de middag ging hij fors achteruit. Zijn bloeddruk daalde en hij werd suffer. Hij moest nog een tweede zak bloed krijgen. Deze werd aan zijn infuus gehangen. Echter liet zijn toestand het niet toe in dit perifere ziekenhuis te blijven, hij moest worden doorverwezen naar een secundair ziekenhuis in Mwanza, 2 uur rijden van Sumve met de verdenking leukemia. De chaos begon. Er moest een ambulance komen, nadat de familie geld had ingezameld. Ondertussen liep ik met Maarten (co-assistant uit Nijmegen) naar de patient toe. Zijn infuus met bloed liep niet. Ik vroeg de verpleegkundige om dit goed aan teleggen. Het ging niet bepaald met haast gepaard. Plots werd de patient van zijn bed gelicht en richting de uitgang getild…Zonder zijn bloedtransfusie. Het was belangrijker dat hij naar Bugando ging dan deze bloedtransfusie te krijgen….Maar dit jongentje zou het waarschijnelijk niet halen zonder gevuld te worden en zonder dit bloed. In de ambulance kan je makkelijk die zak met bloed geven. Ze stemde in en vonden dat ik gelijk had…Maar toen ik me tot de desbetreffende verpleegkundige richtten kreeg ik als antwoord, dat ze heb bloed had weggegooid….Ik vond het op dat moment heel moeilijk mijn emoties te controleren. Het is een heel andere cultuur, uitgesproken emoties als boosheid en teleurstellling heb ik nog niet gezien en ik weet niet hoe deze hier ervaren zouden worden. Maar ik heb op mijn tanden moeten bijten…dit jongentje had dit bloed ontzettend nodig, en het was nergens voor nodig om bloed (wat hier al schaars is) weg te gooien. Er is dus soms niet alleen schaarste in materiaal maar in sommige gevallen ook verschil in mentaliteit.
Momenteel zit ik op de kinderafdeling. Daar zijn op het moment rond de 80 kinderen opgenomen. Ik ondersteun en begeleidt nu het project wat Maarten en Lieke voor ondervoede kinderen hebben opgezet. Het project zit ontzettend goed in mekaar en een hoop van de marasmus en kwashiorkor kinderen komen goed aan. Echter met 80 gillende en huilende kinderen om je heen en enkel swahilisch sprekende patienten, vind ik het soms toch moeilijk frustatie van me af te slaan. Ik verdrink in het aantal patient en vaak is er geen andere arts te bekennen. Het overzicht is niet te bewaren. En helaas zijn ere en hoop ernstig zieke kinderen. Mij is verteld dat moeders hier in Tanzania zich niet hechten aan hun kinderen tot ze 2 jaar zijn, omdat het meerendeel voor die tijd overlijdt. Misschien is dit mijn te westerse blik maar ik zou al aan ze gehecht zijn na 1 dag. Als zo een klein drummeltje zich met zijn vieze handjes aan mijn witte jas vastklampt en zijn bambi oogjes naar de grote mzungu opkijkt, kan ik me moeilijk voorstellen dat zijn mama geen intens verdriet zou hebben zonder hem. Echter ben ik hier niet opgegroeid en woon ik hier pas 3 weken. En heb ik misschien de luxe om deze gevoelens toe te laten, in tegenstelling tot de populatie hier.
Mijn westerse blik vertroebelt soms het zicht op wat er echt gebeurt en hoe je hier moet werken. Hier wordt je als zorgverlener gezien als de persoon die eventueel nog wat kan doen, het is mooi meegenomen dat de dokter er toevallig is en je dan ook wil helpen. In tegenstelling tot in Nederland waar de zorgverlener ongeveer schuldig wordt bevonden aan het ziek zijn van de patient en als de zorgverlener je niet beter maakt dan komt hij voor het gerecht. Beide niet echt veilige werksferen lijkt me. Wat normaal is, is enkel afhankelijk waar je toevallig geboren bent.
Laat ik op een wat vrolijkere nood van jullie afscheid nemen, anders doen jullie vannacht geen oog dicht. Mijn safari van afgelopen week was prachtig en een waar spectakel..Ik ben namelijk met mijn kleine neusje recht in de boter gevallen. Zo heb ik op de Serengeti de migration gescoord met daarbij komend alle wilde dieren. Jullie kunnen je wel voorstellen, wilde dieren en Roos er is vast weer wat levensbedreigend gebeurd. Correct, maar dit keer ga ik direct naar koning vn het dierenrijk. Ik ben zowaar in een frontale aanvaring met een leeuw gekomen…We reden met onze jeep de weg af richting twee mannelijke leeuwen die in het gras lagen, de vrouwelijke leeuwinnen waren 100 m verder begonnen aan een hunt. In andere woorden dit waren hongerige en bloeddorstige leeuwen, die mij waarschijnelijk zien als smeuig vlaams frietje. Onze driver was iets te enthousiast en 2 m voor de leeuw kwamen we abrupt tot stilstand omdat er een ontzetten diep gat in de grond zat. Daar sta je dan lekker, op 2m van twee hongerige leeuwen…En je weet hoe chagerijnig mannen worden als ze honger hebben. Toch moest onze driver uit de auto om te kijken of de band lek was. Ik kreeg natuurlijk per acuut last van hartkloppingen. Maar blijkbaar houden ze niet van donkere chocolade want er werd niet gehapt naar onze driver. De band was O.K. De motor draaide op volle touren om onze uit deze benarde situatie te krijgen..En toen gebeurde het…tot overmaat van ramp sprong er een sprinkhaan, formaat tennisbal in onze jeep. De dood was nabij..ik was er zeker van. Maar ik stel jullie niet teleur en ik heb mijn held schoenen aan gedaan. Dit monsterlijke insect heb ik met mijn blote pootjes opgepakt en naar buiten gegooit. Precies in de richting van onze bloeddorstige vrienden. Helaas waren de leeuwen strenge vegatariers en waren ze niet al te tevreden over mijn opoffering van de sprinkhaan. Er volgde een stevige brul richting mij…gelukkig schoot op dat moment de jeep weer in beweging en sjeesde we de Serengeti uit. Er is gelukkig ook niet gepeuzeld aan de witte chocolade!
Een update over alle levensbedreigende situaties en dieren encounters volgt snel…
Kwaheri
